Kadınca

Inge Lehmann kimdir?

Google’ın bugün sunduğu doodle da olan Inge Lehmann deprem bilimcidir.
Biyografisi, kısaca şöyledir: Inge Lehmann 13 Mayıs 1888 yılında Kopenhag’da Osterbro bölgesinde dünyaya geldi. Dünyanın iç çekirdeğini keşfeden bir sismologdur. En önemli keşiflerinden biri de P dalgası (Sismik dalga) olmuştur.

Wikipedia’da P dalgası hakkında şu bilgilere yer verilmektedir.. “Levha Tektoniği prensipleri ile yerkabuğunun rijit(katı) kısmında meydana gelen gerilmeler, bu enerjilerini fay hareketleri ile(yanal atılımlı, düşey atılımlı, çapraz atılımlı vb.), ya da bilinen ismi depremlerle ortaya çıkarırlar. Deprem oluştuğu anda yeryüzüne sırası ile, iki çeşit hareket dalgası ulaşır: P-dalgası (Primary-wave,öncül dalga) öncül dalgadır ve yer yüzeyine paralel doğrultudaki titreşimlerdir. P-dalgası yıkıcı özellik içermeyip, buna rağmen yayılımı paralel olduğu için, ilk olarak yeryüzüne varan titreşimdir.

S-dalgası ise(Secondary-wave, ikincil) yeryüzeyine göre dik yönde hareket eder.

P ve S dalgaları içinden geçtikleri ortama göre 5 ile 15 km/saniye de ilerler. S-dalgaları ilerleme hızı P-dalgalarına göre yarı yarıyadır. Deprem dalgalarının hızı, içinden geçtikleri ortamın yoğunluğuna bağlıdır. P ve S dalgaları yerkabuğunun derinliklerinde, yertabakalarının türüne bağlı olarak (kömür katmanı, çamur, petrol, kayaç gibi), bir kayaç türünden diğerine geçerken kırılırlar. Yerbilimciler, dalgaların kırılma şekillerini inceleyerek yerkürenin derinliklerinin bir modelini yaratabilirler.”

Inge Lehmann’ın Aldığı bazı ödüller;

Harry Oscar Wood Award (1960)
Emil Wiechert Medal (1964)
Gold Medal of the Danish Royal Society of Science and Letters (1965)
Tagea Brandt Rejselegat (1938 and 1967)
Fellow of the Royal Society (1969)
William Bowie Medal (1971, ödülü ilk defa bir kadın almıştır)
Medal of the Seismological Society of America (1977)

Ayrıca adını taşıyan 3 farklı ülkede köprü de bulunmaktadır.Inge Lehmann 21 Şubat 1993 yılında 104 yaşında hayata gözlerini yummuştur.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu